Suite de la traduction des Proverbes que j’aime, de Buddhadasa Bhikku. (Proverbes thaïs I)

(April 24, 2014. Thai Buddhist Proverbs II. I have just added an English translation.)

จงดำเนินชีวิตของท่านไปบนหนทางที่ส่องสว่างอยู่ด้วยแสงแห่งพระธรรม
Puisses-tu engager tes pas sur le chemin qu’illumine la sagesse du Bouddha.

May you conduct life on the path which the wisdom of the Buddha illuminates.

โลกนี่คือโรงละคร ที่แสดงไปเองตามอวิชชาของมนุษย์ ไม่มีหยุดตลอดการ
Ce monde est un théâtre dont la pièce se joue à l’insu des hommes et ne prend jamais fin.

This world is a stage where the play is played without people’s knowing and without end.

โลกนี่คือกรงไก่ ที่ไก่แต่ละตัวในกรงนั้น จะจิกกันเองไปตลอดเวลา จนกว่าจะถูกฆ่า
Ce monde est une cage à poulets, où tous se piquent du bec les uns les autres jusqu’à ce que mort s’ensuive.

This world is a chicken cage where all peck one another to death.

ของอร่อย ทำให้กินเกินพอดี แล้วก็นำมาซึ่งโรค และปัญหาอีกนานาประการ
Les mets délicieux sont ceux qui font manger plus que de raison et causent maladies et autres souffrances.

Delicious viands make one eat more than is reasonable, causing diseases and other ailments.

ระวังการเทศน์ที่ไม่มีการสอนให้ละกิเลส มีแต่สอนให้เคลิบเคลิ้มไปในสวรรค์
Prends garde aux doctrines qui ne t’enseignent point à surmonter le désir ; elles t’endorment et te font croire que tu es au paradis.

Beware the doctrines that do not teach you to overcome desire; they bring on sleep and make you believe you’re in heaven.

ถ้าความโลภเป็นสิ่งที่ทำให้อิ่มได้ มนุษย์ก็จะไม่รบกัน เพราะอิ่มไม่ได้ จึงรบกันอย่างนิรันดร
Si l’avidité était quelque chose que l’on puisse satisfaire, les hommes ne se battraient pas ; comme elle ne peut être satisfaite, ils sont en conflit permanent.

If greed could be satiated, men would not fight each other; as it cannot be satiated, their conflicts know no rest.

แก่หัวหงอกแล้ว ปากก็ยังไม่สิ้นกลิ่นน้ำนม ก็ตองกินนมกันต่อไป
Bien qu’il soit vieux et que ses cheveux soient gris, son haleine a toujours l’odeur du lait, il faut donc qu’il continue à boire du lait (sous-entendu, en renaissant dans une autre vie).

However old and his hair gray, his breath still smells milk; therefore he must keep on drinking milk (i.e. he must, I suppose, be born once more after death).

สมัยที่ต้องตักน้ำใส่กะโหลกชะโงกดูเงานั้น คนเขารู้จักหน้าตาของเอง ดีกว่าสมัยมีกระจกเงาของเรา
Les époques où nous devons recueillir de l’eau dans une écorce de noix de coco et nous pencher pour voir dedans notre reflet valent mieux, pour connaître notre visage, que celles où nous avons des miroirs.

Times when we must scoop water with a coconut shell and lean forward to see our reflection in it, are better for the knowledge of our face than times when we have mirrors.

คนเมากับคนบ้า มาสัมมนากันเมื่อไร ก็อาจทำให้คนทั่วไปพลอยเป็นบ้า
Des fous se rendent ensemble à un séminaire ; peut-être rendront-ils fous les autres participants.

A group of insane people attend a seminar; perhaps they will drive the others insane.

หมอดูต้องการความรู้ในการดูหน้าคนแล้วทายใจ มากกว่าการรู้ทางโหราศาสตร์
L’astrologue cherche et trouve ses réponses sur les visages bien plus que dans les étoiles.

The astrologer seeks and finds his answers on the faces rather than in the stars.

เกิดมาจน ก็มีสิทธิที่จะเป็นเศรฐีได้ เกิดมารวย ก็มีสิทธิที่เป็นยาจกได้
Né pauvre tu as le droit d’être riche, né riche le droit d’être pauvre.

Born poor you have the right to become rich; born rich the right to become poor.

เสือ แม้จะเป็นสัตว์ดุร้าย ก็รักลูกเมียของมัน เท่ากับที่สัตว์อ่อนโยนชนิดอื่นมันรัก
Bien que le tigre soit un animal féroce, les petits tigres sont autant aimés de leurs parents que les petits chez les animaux plus tendres.

However fierce an animal the tiger is, yet tiger cubs are as much loved by their parents as the young of tender animals by theirs.

งูพิษ ไม่มักกัดเหมือนงูที่ไม่มีพิษ แต่เราก็ไม่ไว้ใจงูพิษ ยิ่งกว่างูธรรมดา
Le serpent venimeux ne mord pas aussi souvent que celui qui n’a pas de venin, mais nous nous méfions bien plus du premier que du second.

The venomous snake does not bite as often as the venomless snake, yet we are more cautious about the former.

เป็นอีกา อย่าเข้าไปในฝูงยูงหรืฝูงหงส์ เพราะเท่ากับเข้าไปฉีกหน้าตัวเอง ไม่ช้าก็เร็ว
Ne va pas, corbeau, parmi les paons ni parmi les cygnes, ce serait humiliant pour toi.

Listen, crow, don’t you go among peacocks and swans: spare yourself the humiliation.

สญชาตญาณแห่งการแสดงปมเขื่อง ยังเหลืออยู่เท่าๆกัน ทั้งในคนและในสัตว์
L’instinct consistant à vouloir manifester une supériorité quelconque se trouve tant chez l’homme que chez l’animal.

The instinct by which one wants to display superiority is found in animals and humans as well.

หมา มันรักเจ้าของอย่างจริงใจ เลยคิดไปว่า ถ้าขโมยของกิน เจ้าของคนจะชอบมากกว่าโกรธ
Le chien aime sincèrement son maître, et de plus il considère que, s’il vole de la nourriture, l’affection de son maître l’emportera sur sa colère.

The dog sincerely loves his master and if he steals food he thinks his master’s affection will be greater than his anger.

หมา เฝ้าขโมยได้ดี ทั้งที่มันเองนั่นแหละเป็นจอมขโมย นะเล้ย
Contre les voleurs le chien est un bon gardien, bien que ce soit lui le plus grand des voleurs.

Against thieves a dog is a good watch, even though himself the greatest of thieves.

ลูกสัตว์ยังไม่ลืมตา ก็ยังเที่ยวสายหาเต้านมแม่จนพบ ลูกคนเป็นอย่างไร แม่ต้องเอามายัดปากให้ มิใช่หรือ
Le petit de l’animal n’a pas encore ouvert les yeux et trouve déjà son chemin jusqu’aux mamelles de la mère, tandis que c’est la mère qui doit porter le sein à la bouche du petit de l’homme. N’est-ce pas ?

The baby animal, eyes still unopened, finds its way to the mother’s udders by himself, whereas among humans it is the mother who must bring her breast to her baby’s mouth. Is it not true?

คาามชั่วเป็นปลิงเกาะใคร ก็จะดูดเลือดเขาไป โดยไม่ให้เขารู้สึกตัว
Le mal qui te rend mauvais est une sangsue qui s’accroche à toi et te suce le sang sans que tu ressentes quoi que ce soit.

Evilness is a leech that clings to you and sucks your blood out without your feeling anything.

ความหวังเป็นเครื่องทรมานใจ มิใช่เป็นเครื่องบำรุงจิต ดังที่คนเขาคิดกัน และสอนให้อยู่ด้วยความหวัง
L’espoir est une torture, et non une douceur comme le pensent et disent les gens.

Hope is a torture and no sweetness as people think and say.

August 2013