Nederlands Maklik
This is a short and easy method for Afrikaans-speaking people to be able to read and comprehend texts in Dutch.
I designed it in 2010 based on my experience as a learner of foreign languages (I can read all kinds of texts in a dozen foreign languages: French [mother tongue], English, Spanish, German, Italian, Portuguese, Dutch, Afrikaans, Swedish, Norwegian, Danish, Thai, Indonesian, Malaysian) and specially as a learner of Dutch and Afrikaans. I then posted it online, on a South-African chat forum, and it remained there a couple of years before the forum shut down.
As far as Dutch and Afrikaans are concerned, I had started with learning Afrikaans, in the wake of learning German, and in order to learn Dutch from, so to speak, Afrikaans I used the same tricks I had used to help me learn Afrikaans from German.
Once this done, I found it puzzling when Afrikaans-speaking people were telling me I was wasting my time posting online texts in Dutch to their attention, as they could not, they said, understand it. I had found it so unproblematic to master Dutch once Afrikaans had been mastered that I told to myself I must share my method with Afrikaans-speaking people so they too can read, after only a couple of study hours, any text in Dutch (with a dictionary at hand, of course, for the rare words).
The fact that Afrikaans-speaking people do not understand Dutch without at least a short preliminary training is confirmed by scholarly literature:
Hoeseer die Afrikaner deur geestelike isolasie bedreig word, blyk o.a. uit die feit dat daar vandag reeds ‘n aansienlike getal Afrikaners is wat beweer dat hulle nie meer Nederlands kan verstaan nie. Dit is eenvoudig die utivloiesel van die feit dat die invoering van Afrikaans as skool- en studievak ook die verslapping van die geestelike bande met Europa beteken het. Hierdie gevaar is reeds jare gelede besef deur die Suid-Afrikaanse Akademie wat op die erkenning van meer Nederlands begin aandring het. Hierdie strewe het tot vandag toe nie veel opgelewer nie – waarskynlik omdat Langenhoven die voorstanders van die verstewiging van die kultuurbande met Nederland die spotnaam van ‘Dietse Sappe’ toegevoeg het. Naas al die goeie werk wat Langenhoven vir sy volk gedoen het, moet sy bestryding van die strewe na groter geestelike kontak met Nederland as sy een groot negatiewe daad aangeteken word.
G.D. Scholtz, Het die Afrikaanse volk ‘n toekoms? Voortrekkerpers 1954, bladsye 91-92.
I find it extremely important that, especially in things historical and cultural, people also read foreign sources other than those written in English. With internet it is now quite easy for anyone connected to find sources in all kinds of languages and thus cross-tabulate sources, so to speak, on any subject whatsoever, and the more varied the sources the broader the picture one will derive from his or her readings. All in all, it’s a question of open-mindedness but also of one’s own interest well understood, since the views conveyed by Anglophone literature may not always express all kinds of interests in the right perspective and consequently the perusing of these alone fail to provide the right clues.
The very few instructions of this very short method were written in Afrikaans, something I could not do today having neglected to practice these last couple of years (hence the present introduction in English). Even then my level of active usage of the language was most certainly far from perfectly accurate, so apologies are due for any mistake the reader may encounter.
To stress again that my method is for being able to read (that is, a passive usage of the language) is in order. For active usage, I guess nothing replaces oral practice (unless subliminal methods are proven some day to yield results); on this point it has always been my conviction that a man able to read a language will learn the active side of it very easily and quickly when exposed to the language abroad (which is called immersion).
The method is called “Dutch Easy” because Afrikaans and Dutch are quite close. As a matter of fact, in many respects Afrikaans is a simplified version of Dutch (and here ‘simple’ means modern, less archaic, like English compared to Saxon as well as to most other European contemporary languages). This might make the mastering of Dutch grammar somewhat difficult for an average Afrikaans-speaker but, precisely, this is the active side of the language with which we are not concerned here. This difficulty with regard to the active usage should not prevent one to get acquainted with the passive usage (reading), where the difficulty vanishes; and the passive usage of languages is of great value in the virtually infinite well of knowledge that is the internet.
*
Dit is nie oor Nederlands te praat nie maar oor Nederlands te lees. As jy Afrikaans op die Internet skryf, word jy deur al Nederlanders maklik verstaan. Met hierdie metode hier sal jy ook bydrae in Nederlands maklik kan lees.
Nederlands is maklik. Wat jy nodig het, is eintlik
1/ ‘n bietjie spraakleer (net so bietjie!), en
2/ ‘n paar sleutelwoorde.
*
Spraakleer
ek is ik ben
jy is jy bent
u is u bent
hy/sy is hij/zij is
ons is wij zijn
julle is jullie zijn
hulle is zij zijn
ek/jy/hy esv. hê:
ik heb
jij hebt
u hebt/heeft
hij/zij heeft
wij hebben
jullie hebben
zij hebben
ek/jy esv. het gewerk:
ik heb gewerkt
jij hebt gewerkt esv.
Maar ook met «is», as daar iets soos beweging in ruimde of verandering in staat plaasvind:
jy het gewandel: jij bin gewandeld.
*
Ek/jy/hy/ons/julle/hulle was => ik/jij/hij was; wij/jullie/zij waren
sal => ik zal; wij zullen
sou => ik zou; wij zouden
wil => ik wil; wij willen
wou => ik wou; wij wilden
moet => ik moet; wij moeten
kan => ik kan; wij kunnen
mag => ik mag; wij mogen
*
my mij (maar: ek was my => ik was me)
jou jou (jy was jou => jij wast je)
sy hem (hij wast zich)
haar haar (zij wast zich)
ons ons (wij wassen ons)
julle jullie (jullie wassen je)
hulle hen (zij wassen zich)
*
die => de of het
die vrou de vrouw
die boek het boek
die vroue de vrouwen
die boeke de boeken
*
hierdie => deze of dit
daardie => die of dat
*
Sleutelwoorde
Enige van dié sleutelwoorde is dieselfde in Nederlands en Afrikaans, bv. iets =>iets, iemand =>iemand, tot =>tot. Enige anders is ‘n bietjie verkillend: so =>zo, sonder =>zonder, behalwe =>behalve.
binne binnen
buite buiten
na na, achter
naby naast, dichtbij
teen tegen
vir voor
voor voor
sedert sinds
gedurende gedurende, terwijl, tijdens
alhoewel alhoewel, hoewel, ofschoon
dan dan, toen
terwyl terwijl
almal allemaal, alleman, alle
êrens ergens
orals overal
altyd altijd, immer, steeds
elke elk(e), ieder(e)
enige enig(e)
Die syfers is baie maklik:
een een
twee twee
drie drie
vier vier
vyf vijf
ses zes
sewe zeven
agt acht
nege negen
tien tien
elf elf
twaalf twaalf
dertien dertien
twintig twintig
honderd honderd
duisend duizend
deur door
‘n bietjie een beetje, eventjes
darem toch, wel
mos mos, immers, toch, inderdaad
amper bijna
heeltemal helemaal
graag graag, gaarne
net slechts
netnou zojuist, zo meteen
baie erg, zeer
omtrent over, aangaande
miskien misschien
nouliks amper
saam samen
‘n mens men
inteendeel integendeel (teen=>tegen)
dikwels dikwijls, vaak
van die des, der
bv. overgave des harten (= van die hart)
*
Word vervolg: ‘n lys van ongereelde werkwoorde (naamlik om die wys ‘preterit’ te maak ken, wat in Nederlands bestaan soos in Engels en Duits). En dit sal die einde van die metode wees!
Nederlandse ongereelde werkwoorde
Infinitive / Preterit / Past Perfect / Afrikaans
bakken bakte gebakken bak
beginnen begon begonnen begin
bewegen bewoog bewogen beweeg
bidden bad gebeden bid
bieden bood gebeten bied
bijten beet gebeten byt
blijken bleek gebleken blyk
blijven bleef gebleven bly
braden braadde gebraden braai
breken brak gebroken breek
brengen bracht gebracht bring
denken dacht gedacht dink
doen deed gedaan doen
dragen droeg gedragen dra
drinken dronk gedronken drink
eten at gegeten eet
gaan ging gegaan gaan
genieten genoot genoten geniet
geven gaf gegeven gee
gieten goot gegoten giet
hangen hing gehangen hang
hebben had gehad hê
heten heette geheten heet
houden (van) hield gehouden hou (van)
kiezen koos gekozen kies
kijken keek gekeken kyk
komen kwam gekomen kom
kopen kocht gekocht koop
krijgen kreeg gekregen kry
kunnen kon gekund kan, ken
laten liet gelaten laat
lezen las gelezen lees
liggen lag legen lê
lijken leek geleken lyk
lopen liep gelopen loop
moeten moest gemoeten moet
mogen mocht gemogen mag
nemen nam genomen noem
raden raadde, ried geraden aanraai
rijden reed gereden ry
roepen riep geroepen roep
ruiken rook geroken ruik
schenken schonk geschonken skenk
scheren schoor geschoren skeer
schieten schoot geschoten skiet
schijnen scheen geschenen skyn
schrijven schreef geschreven skryf
schrikken schrok geschrokken skrik
slaan sloeg geslagen slaan
slapen sliep geslapen slaap
sluiten sloot gesloten sluit
snijden sneed gesneden sny
spreken sprak gesproken spreek
springen sprong gesprongen spring
staan stond gestaan staan
stelen stal gestolen steel
sterven stierf gestorven sterf
treden trad getreden tree
treffen trof getroffen tref
trekken trok getrokken trek
vallen viel gevallen val
vangen ving gevangen vang
varen voer gevaren vaar
vergeten vergat vergeten vergeet
verliezen verloor verloren verloor
vinden vond gevonden vind
vliegen vloog gevlogen vlieg
vragen vroeg gevraagd vra
vriezen vroor gevroren vries
wassen waste gewassen was
werpen wierp geworpen werp
wijzen wees gewezen wys
willen wilde, wou gewild wil
winnen won gewonnen wen
worden werd geworden word
zeggen zegde, zei gezegd sê
zenden zond gezonden stuur
zijn was geweest wees
zingen zong gezongen sing
zitten zat gezeten sit
zoeken zocht gezocht soek
zwemmen zwom gezwommen swem
*
Ek kan verstaan die aanwesigheid van ‘n soort spanning tussen Afrikaans- en Nederlandssprekendes. Inderwaarheid toe Afrikaans ‘n outonome, amptelike taal geword het, het die Nederlandse taal sodanig ‘n bietjie van sy mag verloor. Soos ‘n voorbeeld van die spanning (toets u Nederlands met hierdie teks):
Zelfmoord – De Boekuil, Verl. Ndl. Boekhandel, Antwerpen 1925, Nr. 2.
Het Zuid-Afrikaansche is thans een officieele taal en op gelijken voet gesteld met het Engels. Hoe die voet van gelijkheid er na tiental jaren uit zal zien, is niet twijfelachtig. – Verstoken van die bronnen die elke levende taal in ouden tijd heeft aangeboord, is concurrentie met het Engelsche eenvoudig onmogelijk en spoedig zal de oude boerentaal alleen nog op de oude hoeven gesproken worden.
Uit M.R. Breyne, Afrikaans, Leipzig 1936, bl. 3
Maar ek glo die Boere kan nie Nederlands totaal ignoreer nie sonder om van hulle eie geskiedenis vreemd te word.
Toe jy die ou F.W. De Klerk hoor sê sy sê in Engels in die Parlement (video’s op YouTube bv.) en dit is so klaar dat Engels nie sy moedertaal is nie want sy stembuiging is so verskillend van egte Engels en hy veg om die woorde uit te spreek, verstaan jy hoe veel hierdie mens ‘n bediener van vreemde interesse was en nie van sy eie volk s’n nie. En jy hoor ook die “Speaker” sê: “Order! Order!”. Kon hy nie sê “Orde” nie? Dit het al en geheel ‘n poets geword. Suid-Afrika is al voor 1994 opnuut ‘n Britse Dominion geword. Hoe kan ‘n mens die Boerehelde eer bewys sonder hulle taal te verstaan? Het President Kruger bv. nie Nederlands gepraat nie? Sy taal was geen hedendaagse Afrikaans nie, en was beswarlik te verstaan sonder tenminste ‘n klein kennis van Nederlands.
There are much difference in meaning of words and sentences sounding similar, may have totally opposite meanings. Afrikasns is a home-grown language with too many other influences to call it Dutch Lite, as many would think. It is also interesting to see how much Afrikaans vocabulary was taken up by other African languages such is isiZulu, isiXhosa, etc.
Thank you for your remark, Filosopete. As my own testimony (,,Afrikaans-speaking people were telling me I was wasting my time when I posted texts in Dutch online to their attention, as they could not, they said, understand it”) and the quote from G.D. Scholtz both show, there is no easy intercomprehension between an Afrikaner and a Dutchman nowadays, and my method will not make a conversation between the two any easier. This being said, I contend, based on my experience as a learner of first Afrikaans and then Dutch, that my method presents all the elements necessary for an Afrikaner to start reading texts in Dutch. I don’t contend, however, that the Afrikaner reader will never struggle to grasp the meaning of the texts he tries to read, this will depend on the vocabulary range and syntactic complexity of each text, and a dictionary remains a necessary tool in any case, among other things in order to detect the false friends and other traps you stress. Not only will the Afrikaner reader need this or another method to read texts from the Netherlands and other parts of the ,,Diets”-speaking world (like Flanders) but also to read documents from the Boer Republics and his or her own Boer past, which I guess have not all been translated in modern Afrikaans as of yet.